Wat gaan wij daarvoor doen?

Natuurlijk Platteland
Met de vaststelling van het natuurbeleid in de Natuurvisie 2040, het programma Natuurlijk Platteland en met de nota Grondbeleid heeft de provincie Drenthe een heldere ambitie voor het natuurbeleid en de instrumenten die beschikbaar zijn om ervoor te zorgen dat gronden vrijgemaakt voor inrichting en het behalen van de natuurdoelen.
Deze kaders zijn voor het programma Natuurlijk Platteland uitgewerkt in het Uitvoeringskader Grond. Dit uitvoeringskader heeft meerdere functies. Het geeft onder andere aan hoe de provincie wil werken met de partners die samen met ons de uitvoering doen. Daarnaast geeft het hoofdlijnen voor de op te stellen grondstrategieplannen. In 19 gebieden ligt nog een grondopgave; voor deze gebieden wordt een GSP geschreven, waarin staat uitgewerkt welke stappen nodig zijn om over de grond te kunnen beschikken voor het realiseren van de gestelde doelen.

Belangrijk uitgangspunt is dat grondverwerving in principe gebaseerd is op vrijwillige basis, zodanig dat daarvan een zo beperkt mogelijke marktverstorende werking uitgaat. Hierbij is regel dat marktconforme aankopen zijn toegestaan, gebaseerd op een onafhankelijke taxatie.

De inschatting is dat in veel gebieden eigenaren bereid zijn gronden, gelegen binnen de begrenzing van het NNN, te ruilen onder voorwaarde dat er geschikte compensatiegrond beschikbaar is of om de agrarische functie om te zetten naar natuur (SKNL). Er wordt dan ook actief gekeken naar de mogelijkheden om ruilgronden te verwerven voor deze eigenaren. Deze gronden worden toegevoegd aan de strategische grondvoorraad.

De provincie heeft op basis van het natuurpact en de afspraken met het Rijk een grote opgave voor de realisatie van het provinciale natuurnetwerk, vanaf de peildatum 2011 moet 12.905 hectare nieuwe natuur worden ingericht en 3855 hectare moet worden verworven of van functie veranderen. De te realiseren hectares (ha) grond die van landbouw naar natuur moeten worden omgezet betreffen gemiddeld zo’n 400 ha/jaar tot 2027. Dan moet de inrichting van het NNN gereed zijn.

Landbouw, de primaire agrarische sector is in Drenthe de grootste grondgebruiker en (mede daardoor) een belangrijke economische factor in het buitengebied. Daarnaast levert deze sector een belangrijke bijdrage aan de leefbaarheid en aan het onderhoud en het beheer van het landschap. Instrumenten als kavelruil, bedrijfsverplaatsingsregeling worden door ons ingezet voor de agrarische Structuurversterking. Bijzondere aandacht gaat daarbij de komende jaren uit naar de effectuering van de uitvoeringafspraken met de landbouw en natuurbeschermingsorganisaties en de Milieufederatie in het kader van de Ontwikkelingsagenda Melkveehouderij & Natuur.

Infrastructuur
In 2017 zal waar nodig grondverwerving plaatsvinden ten behoeve van infrastructurele projecten. Hiervoor stellen GS een aankoopstrategieplan op waarin te verwerven kavels, de bijbehorende eigenaren, actuele kostenramingen, taxatierapporten, bodemgegevens, beschikbare budget, gewenste tijdsplanning en onderhandelingsstrategie worden aangegeven. Tevens wordt helderheid verschaft wanneer en op welke wijze gebruik gemaakt wordt van het instrument onteigening. Daarbij is sprake van een helder uitgangspunt: de weg, het kanaal of het viaduct moet er komen binnen een bepaalde tijdsplanning (enkele jaren). Er is uiteindelijk geen sprake van vrijwilligheid voor de eigenaar om te kiezen wel of niet te verkopen. De provincie hanteert het onteigeningsinstrument alleen indien dat noodzakelijk wordt geacht.

Ruimtelijk-economische ontwikkeling
Het stimuleren van economische activiteiten, innovatie en duurzame werkgelegenheidsontwikkeling zijn belangrijke speerpunten van het provinciale beleid. Met de nota Grondbeleid volgens provincie Drenthe 2016-2021 is aangegeven te willen verkennen of en in hoeverre (provinciale) grond, direct of indirect, een bijdrage kan leveren aan de versterking van de ruimtelijk-economische opgaven en de vrijetijdseconomie.

Strategische Grondvoorraad
Het is van belang dat de provincie beschikt over een zekere (strategische) grondvoorraad die ingezet kan worden bij ruil- en verplaatsingsprocessen voor de realisatie van provinciale doelen. Aankopen van deze gronden kunnen niet gedekt worden uit een vastgesteld projectbudget, omdat zij niet binnen een tracé van een weg of binnen de begrenzing van het NNN c.q. een vastgesteld project vallen. Daarvoor worden gronden door de provincie (anticiperend) aangekocht. Deze gronden worden tegen marktwaarde aangekocht en in een ruilproces tegen marktwaarde verkocht. Het tijdelijke bezit wordt op de post “grondvoorraad” op de provinciale balans tegen verwervingsprijs of lagere marktwaarde verantwoord.

Periodiek wordt getoetst hoe de boekwaarde zich verhoudt tot de marktwaarde. Zodra de marktwaarde onder de boekwaarde komt te liggen, vindt afwaardering plaats. Voor de dekking van deze anticiperende aankopen wordt per beleidsveld de maximale hoogte vastgesteld.

De maximale omvang van het tijdelijk grondbezit voor het beleidsveld Natuurontwikkeling is vooralsnog op basis van de huidige grondprijzen en vastgoedprijzen vastgesteld op 10 miljoen Euro. Per 31-12-2015 bedroeg het tijdelijk grondbezit op naam van de provincie Drenthe 1.862 Ha. met een balans waarde van € 1.260.000,--. De lage balanswaarde in verhouding tot de hectares is het gevolg van de om niet verkregen ruilgronden van het rijk op basis van het natuurakkoord en het is een combinatie van juridisch bezit van de provincie en economisch bezit (BBL en provincie Drenthe).

Beheer en verkoop
De provincie handelt bij exploitatie en verkoop marktconform en rechtmatig. Overtollige gronden en vastgoed wordt verkocht en ruilgronden worden geleverd in verschillende gebiedsprocessen.

Natuurlijk Platteland en strategische grondvoorraad
In 2016 is 1.078 hectare (NNN en ruilgrond) regulier verpacht en 180 hectare onder beperkingen. De rest van de gronden is in bruikleen uitgegeven; grotendeels aan de eindbeheerders.Naar verwachting zal in 2017 ruim 1200 hectare verpacht worden.
De exploitatie is kent naar verwachting een positief saldo van €300.000,- in 2017; de exploitatiekosten zijn 400.000,- en opbrengsten zijn 700.000 euro

Planning verkoop 2017
Binnen het NNN zal naar verwachting 300 hectare vervreemd worden; de waarde van de gronden wordt getaxeerd voor doorlevering.
Door ruiling en verkoop zal 50 hectare vervreemd worden voor 2.500.000 uit de strategische grondvoorraad.

Infrastructuur
In 2017 zijn de volgende gronden in exploitatie:

  • Verpachting Wegen    38.37.31 ha       opbrengst € 13.991,--   
  • Verhuur           12.00.00 ha      opbrengst € 8.716,--    

Er is geen actief verkoopbeleid; de verwachting is dat er in 2017 geen gronden verkocht worden.